Czy Rosja dopuściła się ludobójstwa? Podsumowanie działań Archiwum Zbrodni Wojennych

Adobe Stock

· Archiwum Zbrodni Wojennych to projekt, którego celem jest gromadzenie i weryfikowanie doniesień o zbrodniach wojennych popełnianych na terytorium Ukrainy przez Rosję od 24 lutego 2022 r.

· Materiały zgromadzone przez Archiwum wskazują, że wojsko Federacji Rosyjskiej dopuszcza się licznych zbrodni wojennych na terytorium Ukrainy.

· Ataki przeciwko celom cywilnym, prokurowane migracji ludności, okrucieństwo wobec ludności cywilnej oraz skala zniszczeń materialnych zrodziły także pytania o dalszą kwalifikację tych zdarzeń jako zbrodni ludobójstwa.

· Mianem ludobójstwa określa się czyny popełnione w zamiarze zniszczenia całości lub części grup narodowych, etnicznych, rasowych lub religijnych. Wśród czynów tych wymienia się m.in. zabójstwa, stworzenie wyniszczających warunków życia czy przymusowe odbieranie dzieci.

· Dotychczas zbrodnie ludobójstwa skutecznie ścigały jedynie Trybunały Międzynarodowe powołane przez Radę Bezpieczeństwa ONZ. Ta ścieżka w tym przypadku jest jednak wykluczona ze względu na status Rosji w Radzie Bezpieczeństwa.

· Możliwość ścigania zbrodni dokonanych na terytorium Ukrainy ma natomiast Międzynarodowy Trybunał Karny.

· Powołane przez Instytut Ordo Iuris Archiwum Zbrodni Wojennych przygotowało analizę w tej sprawie. Zgromadzone materiały zostaną przekazane Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego i Międzynarodowemu Trybunałowi Karnemu.

PRZECZYTAJ ANALIZĘ - LINK 

STRONA ARCHIWUM ZBRODNI WOJENNYCH - LINK

- Podsumowujemy pracę Archiwum Zbrodni Wojennych, przedstawiając krajowym i międzynarodowym organom ścigania zweryfikowane i utrwalone dowody zbrodni wojennych i zbrodni przeciwko ludzkości, dokonanych na terytorium Ukrainy przez siły rosyjskie. Jednocześnie publikujemy część z tych materiałów, które powinny dotrzeć do opinii publicznej, ale także powinny wzbudzić zainteresowanie prawników międzynarodowych. Bo to międzynarodowe Trybunały już niebawem rozstrzygać będą, czy rosyjskie zbrodnie na Ukrainie stanowią część tzw. królowej wszystkich zbrodni czyli ludobójstwa. Publikowany jednocześnie raport Instytutu Ordo Iuris jest pierwszym doktrynalnym przyczynkiem do udzielenia odpowiedzi na to pytanie - podkreślił adw. Jerzy Kwaśniewski, prezes Ordo Iuris.

Archiwum Zbrodni Wojennych zaczęło swoją pracę zaraz po rozpoczęciu szerokozakrojonych działań wojennych na Ukrainie. Jego eksperci dokonali analizy i weryfikacji zdarzeń mogących stanowić zbrodnie wojenne we współpracy z różnymi środowiskami na Ukrainie. Materiały te mają w przyszłości posłużyć w procesach rosyjskich i białoruskich dygnitarzy i wojskowych.

Analiza zgromadzonego materiału dowodowego potwierdziła m.in. masowe zabójstwa ludności ukraińskiej i liczne akty przemocy powodujące znaczne uszczerbki fizyczne i psychiczne. Wobec tego, eksperci przygotowali analizę na temat możliwości wyczerpania znamion zbrodni ludobójstwa wobec narodu ukraińskiego w perspektywie prawa międzynarodowego.

Wśród innych czynów mogących wypełniać znamiona ludobójstwa, popełnianych przez rosyjskich żołnierzy wskazano rozmyślne stworzenie warunków życia obliczonych na spowodowanie wyniszczenia fizycznego obywateli Ukrainy. Do takich zdarzeń zaliczają się m.in. ostrzały korytarzy humanitarnych czy zabójstwa osób niosących pomoc humanitarną. Dochodziło także do przymusowego odbierania dzieci. Przykładowo, 24 i 25 lutego wywieziono z Mariupola ponad setkę dzieci.

Przygotowana przez Ordo Iuris analiza podejmuje także kwestię możliwości ścigania sprawców zbrodni popełnianych na Ukrainie. Trudności w tym aspekcie wywołuje fakt, że Rosja jest trwałym członkiem Rady Bezpieczeństwa ONZ, nie ratyfikowała Statutu Rzymskiego Międzynarodowego Trybunału Karnego oraz została wykluczona ze Zgromadzenia Parlamentarnego Rady Europy. Natomiast na podstawie deklaracji Ukrainy, Międzynarodowy Trybunał Karny posiada jurysdykcję w sprawie zbrodni popełnianych na jej terytorium, a jego prokuratorzy już prowadzą w tej sprawie śledztwo.